فواید روزه داری برای سلامت بدن؛ از عملکرد بهتر مغز و کاهش استرس تا کنترل قند خون - وبلاگ مایکروتاچ

به گزارش وبلاگ مایکروتاچ، ثابت شده است که روزه داری فواید زیادی برای سلامتی دارد، از کاهش وزن گرفته تا عملکرد بهتر مغز.

ازنظر علمی شواهد زیادی در مورد فواید روزه برای بدن وجود دارد، اگرچه قابل توجه ترین داده ها در مطالعات روی حیوانات ثبت شده است. بااین حال، این یافته ها برای انسان امیدوارکننده بوده و نشان می دهد که روزه گرفتن می تواند منجر به کاهش فشارخون، سم زدایی، بهبود کنترل قند خون و کاهش التهاب گردد. بعلاوه روزه عملکرد روده را بهبود می بخشد و محافظت بالقوه ای را در برابر انواع مختلف سرطان ارائه می دهد.

هنگام روزه داری چه اتفاقی در بدن رخ می دهد؟

اساساً روزه داری بدن ما را از سموم پاک می نماید و سلول ها را وادار به انجام فرآیندهایی می نماید که معمولاً باوجود جریان ثابت سوخت از غذا، تحریک نمی شوند.

وقتی روزه می گیریم، بدن به گلوکز دسترسی معمولی ندارد و سلول ها را مجبور می نماید برای فراوری انرژی به وسایل و مواد دیگری متوسل شوند. درنتیجه، بدن گلوکونئوژنز یا همان فرآیندی طبیعی فراوری قند را آغاز می نماید. کبد با تبدیل مواد غیر کربوهیدراتی مانند لاکتات، اسیدهای آمینه و چربی ها به انرژی گلوکز یاری می نماید. ازآنجایی که بدن ما در طول روزه داری انرژی خود را حفظ می نماید، میزان متابولیسم پایه ما (میزان انرژی که بدن ما هنگام استراحت می سوزاند) کارآمدتر می گردد و درنتیجه ضربان قلب و فشارخون ما کاهش می یابد.

به نظر می رسد که روزه گرفتن برای مدت کوتاه می تواند باعث ایجاد کتوز (سوخت وساز طبیعی بدن) گردد که این فرآیند زمانی رخ می دهد که بدن گلوکز کافی برای انرژی ندارد، بنابراین چربی های ذخیره شده را در عوض تجزیه می نماید. این باعث افزایش موادی به نام کتون می گردد و همراه با کالری کمتری که به طورکلی مصرف می گردد، می تواند منجر به کاهش وزن گردد. تحقیقات نشان می دهد که روزه داری متناوب به میزان یک رژیم غذایی کم کالری معمولی برای کاهش وزن مؤثر است. روزه بعلاوه بر فرآیندهای متابولیک در بدن تأثیر می گذارد که ممکن است برای کاهش التهاب و بعلاوه بهبود تنظیم قند خون و پاسخ به استرس فیزیکی مؤثر باشد. بعضی تحقیقات نشان می دهد که این ممکن است شرایط مرتبط با التهاب مانند آرتریت(روماتیسم مفصلی)، آسم و ام اس را بهبود بخشد. بنابراین، روزه فارغ از بُعد معنوی برای بهبود سلامتی توصیه می گردد.

فواید روزه برای سلامتی

تحقیقات نشان داده که روزه فواید بسیاری برای سلامتی دارد. اگرچه روزه برای بسیاری از افراد بی خطر است اما روزه برای همه افراد هم مناسب نیست. زنان باردار و شیرده، بیماران مبتلا به دیابت نوع 1، سنگ کلیه، رفلاکس معده و سایر مسائل پزشکی ازجمله افرادی هستند که قبل از روزه گرفتن حتماً باید با پزشک خود مشورت کرده و در صورت اجازه پزشک، روزه بگیرند اما به طور کلی، روزه فواید علمی ثابت شده ای دارد که به آن ها اشاره می کنیم:

باعث کنترل قند خون می گردد

چندین مطالعه نشان داده اند که روزه گرفتن ممکن است کنترل قند خون را بهبود بخشد که این امر، می تواند به ویژه برای کسانی که در معرض خطر دیابت هستند، مفید باشد. یک مطالعه روی 10 نفر مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد که روزه به طور قابل توجهی سطح قند خون را کاهش می دهد. در همین حال، آنالیز دیگری در سال 2014 نشان داد که روزه متناوب در کاهش مقاومت به انسولین مؤثر است و این امر می تواند حساسیت بدن به انسولین را افزایش دهد و به آن اجازه می دهد گلوکز را از جریان خون به سلول ها انتقال دهد. همراه با اثرات بالقوه روزه در کاهش قند خون، این امر می تواند به ثابت نگه داشتن قند خون نیز یاری کند و از افزایش و کاهش سطح قند خون جلوگیری نماید. البته به خاطر داشته باشید که بعضی از مطالعات نشان داده اند که روزه داری ممکن است بر میزان قند خون در مردان وزنان تأثیر متفاوتی بگذارد. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که روزه داری به بهبود کنترل قند خون در زنان یاری می نماید، اما در مردان تأثیری ندارد.

به کاهش علائم ام اس یاری می نماید

ام اس بیماری است که در آن سیستم ایمنی به سیستم عصبی مرکزی بدن (CNS) آسیب می رساند. این باعث می گردد سیگنال های ارتباطی درون مغز و بین مغز و بدن قطع گردد. این تداخل در جریان اطلاعات می تواند علائم مختلفی مانند درد، خستگی، بی حسی، گزگز، تغییرات خلقی، مسائل حافظه، کوری و فلج را ایجاد کند. محققان در حال آنالیز چگونگی تأثیر روزه متناوب بر ام اس هستند. هنگامی که سیستم ایمنی به سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) در ام اس حمله می نماید، التهاب ایجاد می گردد. التهاب می تواند باعث آسیب به پوشش محافظ اطراف رشته های عصبی (میلین) گردد. این آسیب عصبی منجر به علائم مرتبط با ام اس می گردد. بعضی از محققان پیشنهاد می کنند که روزه داری و محدودیت کالری ممکن است باکتری های روده را در افراد مبتلا به ام اس تغییر دهد و این امر، ممکن است التهاب و پاسخ ایمنی بدن را کاهش دهد یا آن را تغییر دهد تا دیگر به سیستم عصبی مرکزی حمله نکند. اما از آنجایی که علائم ام اس از فردی به فرد دیگر مبتلا به ام اس فرق دارد و می تواند از موقت تا مزمن متغیر باشد، این افراد بهتر است با توجه به شدت بیماری خود قبل از آغاز روزه با پزشک خود مشورت کنند.

استرس را کاهش می دهد

روزه یک الگوی غذایی است که به مدیریت عادات غذایی نامنظم و تقویت سیستم گوارشی با حذف سموم از بدن یاری می نماید. حذف سموم، سلامت روده را تقویت و به آرامش فکر نیز یاری می نماید. درواقع، طبق تحقیقات منتشرشده به وسیله انتشارات سلامت هاروارد، سلامت روده به طور جدایی ناپذیری با سلامت روانی مرتبط است؛ بنابراین، سطح کلی استرس و اضطراب ممکن است هنگام روزه داری کاهش یابد، زیرا بدن دوره ای از پاک سازی و بهبود سلامت روده را تجربه می نماید.

به پیشگیری از سرطان یاری می نماید

سرطان با رشد کنترل نشده سلول ها معین می گردد. ثابت شده است که روزه چندین اثر مفید بر متابولیسم دارد که ممکن است منجر به کاهش خطر ابتلا به سرطان گردد. شواهد از مطالعات حیوانی نشان می دهد که روزه داری متناوب ممکن است به پیشگیری از سرطان یاری کنند. تحقیقات روی انسان ها نیز به یافته های مشابهی منجر شده است، اگرچه مطالعات بیشتری موردنیاز است. بعلاوه شواهدی وجود دارد که نشان می دهد روزه داری عوارض جانبی مختلف شیمی درمانی را در انسان کاهش می دهد.

فوایدی برای مغز دارد

آنچه برای بدن مفید است اغلب برای مغز نیز مفید است. روزه ویژگی های متابولیکی مختلفی را که برای سلامت مغز مهم هستند، بهبود می بخشد. روزه منجر به کاهش استرس اکسیداتیو، التهاب، سطح قند خون و مقاومت به انسولین می گردد. چندین مطالعه روی موش ها نشان داده اند که روزه ممکن است رشد سلول های عصبی تازه را افزایش دهد که این امر برای عملکرد مغز فوایدی دارد. روزه بعلاوه سطح هورمون مغزی به نام فاکتور نوروتروفیک مشتق از مغز (BDNF) را افزایش می دهد. این در حالی است که کمبود BDNF، در افسردگی و سایر مسائل مغزی دخیل است لذا افزایش آن در حین روزه داری می تواند منجر به کاهش افسردگی و سایر مسائل مغزی گردد. مطالعات حیوانی بعلاوه نشان داده است که روزه از آسیب مغزی ناشی از سکته مغزی محافظت می نماید.

طول عمر را افزایش می دهد

یکی از هیجان انگیزترین کاربردهای روزه، توانایی آن در افزایش طول عمر است. مطالعات روی جوندگان نشان داده است که روزه داری متناوب طول عمر را افزایش می دهد. در بعضی از این مطالعات، اثرات کاملاً چشمگیر بود. در یک مطالعه قدیمی تر، موش هایی که یک روز در میان روزه می گرفتند، 83 درصد بیشتر از موش هایی که روزه نمی گرفتند، عمر کردند. در مطالعه ای در سال 2017، موش هایی که یک روز در میان روزه می گرفتند، شاهد افزایش طول عمرشان حدود 13 درصد بودند. بعلاوه این تحقیقات نشان داد که روزه داری روزانه باعث بهبود سلامت کلی موش های نر می گردد و به تأخیر در آغاز شرایطی مانند بیماری کبد چرب و سرطان کبد که هر دو در موش های مسن شایع هستند، یاری می نماید. اگرچه این امر در انسان ها چندان معین نیست و دانشمندان هنوز به طور دقیق دلیل افزایش طول عمر در افراد روزه دار را درک نکردند، ولی به دلایلی ناشناخته سلول ها زمانی که انسان روزه می گیرد مقاومت بیشتری در برابر عوامل آسیب زننده از خود نشان می دهند. با توجه به فواید شناخته شده روزه برای متابولیسم و انواع نشانگرهای سلامتی، منطقی است که روزه گرفتن می تواند یاری کند زندگی طولانی تر و سالم تری داشته باشیم.

منبع: ایرنا