لغو معافیت مالیاتی ناشران آموزشی اشتباه و غیرکارشناسی است - وبلاگ مایکروتاچ

به گزارش وبلاگ مایکروتاچ ، خبر لغو معافیت مالیاتی ناشران یاری آموزشی ازجمله موضوعاتی بود که طی یک ماه اخیر دغدغه های زیادی برای اهالی نشر به خصوص فعالان حوزه نشر آموزشی ایجاد کرد، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جریان آنالیز بخش درآمدی لایحه بودجه 1402 کل کشور، جزء 4 بند ث تبصره 6 را به تصویب رساندند و براساس آن معافیت های مالیاتی تمام مؤسسات آموزشی ازجمله مؤسسات کنکور دانشگاه ها اعم از کنکور سراسری و کنکورهای تحصیلات تکمیلی [کارشناسی ارشد و دکتری] و انتشارات یاری آموزشی، لغو می گردد.

این بند قانونی در بودجه سال های 1400 و 1401 تصویب و در لایحه بودجه سال 1402 مجدد پیشنهاد شد و این مسئله با واکنش هایی ازسوی فعالان حوزه نشر همراه شده است.

امین آصفی، مدیرمسئول انجمن ناشران آموزشی درباره این موضوع به خبرنگار ایبنا می گوید: موضوع مؤسسات کنکوری هیچ ارتباطی با ناشران کتاب های آموزشی ندارد و یکسان پنداشتن این دو مقوله که یکی ارائه دهنده خدمات و دیگری فراوری نماینده است، امری اشتباه و غیرکارشناسی است.

لغو معافیت مالیاتی کتاب های آموزشی را چگونه می بینید؟

در ابتدا باید گفت که هم تراز قراردادن مؤسسات کنکوری و انتشارات یاری آموزشی کاملاً اشتباه است، زیرا مؤسسات کنکوری اعم از کنکور سراسری یا تحصیلات تکمیلی مجوز فعالیت های خود را از وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می گیرند و به هیچ عنوان با ناشران قابل قیاس نیستند. در دفترچه محاسبه ضریب سود عملکرد [که که سازمان امور مالیاتی کشور در سال 1400 منتشر نموده است] ضریب سود مالیاتی موسسات کنکوری آموزش عالی با کد یونیک 3090030 و 3090050 عدد 22درصد آمده است، حال آنکه ضریب سود عملکرد فراوری برای ناشران کتاب با کد یونیک 1240150 عدد 5/2درصد اعلام شده است.

نکته دوم آن است که مفهومی به نام ناشر یاری آموزشی وجود ندارد و هر شخصیت حقیقی یا حقوقی که مجوز نشر خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخذ کند، می تواند هر کتابی را [پس از اخذ مجوزهای لازم] منتشر کند؛ بنابراین با توجه به عدم وجود مجوزی با عنوان ناشر یاری آموزشی، نیز یکی از ابهامات این لایحه است.

باور عموم این است که عایدی ناشران آموزشی زیاد است و محتمل است به همین خاطر معافیت مالیاتی لغو شده باشد.

طبق آمار مستند، مجموع مبلغ پشت جلد تمام کتاب هایی که سال 1400 فراوری شده است، حدود 7000 میلیارد تومان است. با احتساب تخفیف 50 درصدی ناشران به موزعان کتاب، عایدی ناشران در کل صنعت نشر، حدود 3500 میلیارد تومان است. با توجه به ضریب سود عملکرد انتشار کتاب [کد یونیک 1240150 منتشر شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور] که 5/2 درصد است؛ بنابراین کل سود صنعت نشر حدود 5/87 میلیارد تومان تخمین زده می گردد و با احتساب ضریب مالیاتی 25 درصد، مالیات قابل وصول کل صنعت نشر کشور، عددی حدود 22 میلیارد تومان خواهد بود. حتی اگر این اعداد را چند برابر هم فرض کنیم، باز هم مالیات صنعت نشر کشور [با فرض اینکه همه آن از سوی سازمان محترم امور مالیاتی گرفته گردد] عددی کمتر از 100 میلیارد تومان خواهد بود و قانون گذار در تصویب بند ل ماده 139 قانون مالیات، با احتساب همین اعداد و اتکا به همین محاسبات، پس از صدها ساعت کار کارشناسی تصمیم گرفته است که به صنعت نشر به عنوان مهمترین صنعت تاثیرگذار در عرصه فرهنگ و پیشرفت دانش کشور، معافیت مالیاتی بدهد؛ به همین خاطر از مسئولان وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی درخواست داریم که این کار کارشناسی که حاصل ساعت ها کوشش و آنالیز وزرای فرهنگ و ارشاد اسلامی و اقتصاد امور دارایی کشور بوده را به راحتی کنار نگذارد.

در حوزه کتاب های آموزشی و عایدی آن ها چه آماری دارید؟

براساس همین آمار منتشر شده، گردش مالی کتاب های یاری آموزشی [با احتساب تخفیف 40 درصدی ناشران به موزعان] در هر سال حداکثر 1000 میلیارد تومان است و با احتساب ضریب سود 5/2 درصدی نسبت سود عملکرد بخش فراوری [دفترچه منتشر شده سازمان امور مالیاتی کشور با کد یونیک 1240150 با موضوع انتشار کتاب]، سود ناشران کتاب های آموزشی حداکثر 25 میلیارد تومان و مالیات قابل وصول از این بخش صنعت نشر، حدود 6 میلیارد تومان خواهد شد که با توجه به بودجه کشور، رقم بسیار ناچیزی است؛ اما به لحاظ بار روانی و تأثیری که بر بازار کتاب و فشار مالی که در سبد خانوار خواهد گذاشت، آثار تخریبی آن بیشتر از آثار عایدیی آن برای دولت خواهد بود.

با توجه به آمارهای منتشرشده در حوزه صنعت نشر، سال های 1400 و 1401، میانگین قیمت فروش یک صفحه کتاب آموزشی با سایر آثار در سال های 1400 و 1401، جالب است. قیمت فروش کتاب های آموزشی حداکثر 10 درصد نسبت به سایر کتاب ها گران تر است، حال آنکه به دلایلی که در ادامه تشریح می گردد، فراوری کتاب های آموزشی نسبت به سایر آثار مکتوب بیش از دو برابر هزینه خواهد داشت؛ بنابراین حداقل حاشیه سود در صنعت نشر برای کتاب های آموزشی اتفاق می افتد.

دلیل تفاوت این هزینه ها در چیست؟

تفاوت های معینی که موجب می گردد هزینه تمام شده کتاب های آموزشی نسبت به سایر کتاب ها بیشتر گردد، این است که همه ناشرانی که کتاب آموزشی فراوری می نمایند، از کاغذ یارانه ای به طور کامل بی بهره اند و در هیچ یک از آثارشان از کاغذ یارانه ای استفاده ننموده اند؛ بعلاوه همه ناشرانی که کتاب آموزشی فراوری می نمایند از هر نوع حمایت های دولتی همچون خرید های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهاد کتابخانه های عمومی یا یارانه هایی که گاهی به سایر ناشران ارائه می گردد، همیشه بی نصیب و محروم بودند؛ بعلاوه بیش از 80 درصد کتاب های آموزشی در قَطع رحلی (ابعاد 21 × 28 سانتی متر) و رنگی فراوری می شوند؛ حال آنکه بیش از 80 درصد کتاب های غیرآموزشی در قطع رُقعی و وزیری (با ابعادی حدود نصف ابعاد کتاب های آموزشی) و تک رنگ چاپ می شوند. همه کتاب های آموزشی تالیفی هستند، حال آن که بخش قابل ملاحظه ای از کتاب های غیرآموزشی در کشور، ترجمه هستندو به دلیل رعایت نشدن قانون جهانی حق امتیاز در داخل کشور، ناشران برای کتاب های غیرآموزشی بابت موضوع ترجمه تقریبا مبلغی پرداخت نمی نمایند.

هزینه های فراوری اثر در این حوزه نیز معمولا سالانه یا دو سال یکبار است، این مساله بار مضاعفی بر دوش ناشران ایجاد می نماید؟

عمر مفید آثار یاری درسی و آموزشی به دلیل تغییرات سریع کتاب های رسمی آموزش و پرورش، حداکثر 2 سال است و بعد از دو سال، هم محتوا و هم فیلم و زینک کتاب ها دیگر قابل استفاده نیست و ناشران برای فراوری کتاب های نو آموزشی، مجبورند دوباره هزینه تالیف فراوری محتوای منطبق با آخرین تغییرات کتاب درسی را پرداخت نمایند. در صورتی که در آثار غیرآموزشی، محتوای فراوری شده و بعلاوه فیلم و زینک های چاپ اول کتاب، تا سال ها قابل استفاده است. فراوری محتوای کتاب های آموزشی به دلیل محتواهای خاص آن ها (عربی، انگلیسی، فرمول های ریاضی و فیزیک، تصاویر آموزشی و ..) به لحاظ حروفچینی و صفحه آرایی به مراتب از کتاب های غیرآموزشی و آثار داستانی و غیرداستانی گران تر خواهد بود.

با توجه به تغییرات کتاب های درسی آموزش و پرورش، متاسفانه ناشران کتاب های آموزشی هر سال بالغ بر چند هزار جلد از کتاب های موجود خود در انبار را به دلیل اینکه در سال تحصیلی نو - با توجه به تغییرات کتاب درسی - قابل استفاده نیستند، خمیر می نمایند و به ضایعات تبدیل می گردد و این موضوع هزینه بسیار قابل توجهی برای ناشران است و تقریباً در هیچ یک از حوزه های نشر این اتفاق هر دو سال یک بار برای همه آثار یک ناشر هرگز رخ نمی دهد.

همان طور که گفته شد هزینه فراوری کتاب های آموزشی به مراتب از سایر آثار صنعت نشر بیشتر است [نزدیک به دو برابر] حال آن که به لحاظ قیمت، ناشران کتاب های آموزشی با توجه به شرایط معیشتی جامعه و برای جلوگیری از فشار مالی به خانواده ها، تنها 10 درصد از میانگین صنعت نشر در قیمت گذاری کتاب های خود، افزایش قیمت را لحاظ نموده اند.

در حوزه شمارگان کتاب ها چطور؟

به لحاظ شمارگان آثار آموزشی[با توجه به آمار منتشر شده] اختلاف چندانی به لحاظ شمارگان فراوری و در نتیجه فروش آثار بین کتاب های آموزشی و سایر آثار ناشران صنعت نشر وجود ندارد. برخلاف تصورهای موجود در جامعه و متاسفانه به دلیل اطلاع رسانی های نادرست رسانه های مخالف و غرض ورز و سیاه نمایی هایی که برای این صنعت ایجاد شده است، شمارگان و قیمت کتاب های یاری درسی، تفاوت معنادار و عجیبی با سایر آثار ناشران ندارد و از طرفی هزینه های بیشتری را برای فراوری این کتاب ها نسبت به سایر آثار ناشران باید پرداخت؛ درحالی که هیچ گونه حمایت دولتی شامل حال این بخش از صنعت نشر نمی گردد و جای تعجب دارد که قانون گذار و دولت، در یک صنعت، بخشی از فراورینمایندگان را که هزینه بیشتری برای فراوری محصولات خود نیز متقبل می شوند و فروش آن ها تفاوت معناداری با سایر بخش های همان صنعت ندارد را مشمول مالیات دانسته و بخش دیگری از همان صنعت را معاف از مالیات!

تأثیرات این لغو معافیت چیست؟

کتاب های یاری درسی و آموزشی به لحاظ اهمیت تحصیل در خانواده های ایرانی، نقش بسزایی در معین هزینه سبد خانوار دارد و اعمال دستورالعمل های مالیاتی و اخذ مالیات از این آثار، تأثیر مستقیم بر قیمت گذاری آثار ناشران و اعمال فشار مالی بر خانواده ها دارد، در نهایت این عایدی ناچیز مالیاتی به صرفه و صلاح جامعه نخواهد بود. از طرفی پافشاری بر این موضوع، نه تنها عایدی آن چنانی برای دولت نخواهد داشت؛ بلکه موجب فروش زیرزمینی این کتاب ها بعلاوه فروش در فضای مجازی و فراوری کتاب های آموزشی بدون اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بدون اعلام وصول و تخلفات متعدد دیگر می گردد و آثار تخریبی فرهنگی آن در جامعه، به مراتب بیشتر از سود حاصل از عایدی ناچیز مالیاتی آن خواهد بود.

از سوی دیگر با توجه به اینکه ناشران همزمان آثار آموزشی و آثار غیرآموزشی فراوری می نمایند و به دلیل اینکه دستورالعمل معین و شفافی تا به امروز برای لایحه مذکور منتشر نشده است و ابهامات زیادی که این لایحه دارد، موجب سردرگمی ناشران و ممقدار محترم سازمان امور مالیاتی نیز خواهد شد.

نکته جالب تر اینکه در لایحه بودجه سال های 1400 و 1401 مقدار معافیت مالیاتی ناشران آموزشی 200 میلیون تومان لحاظ شده است! در این شرایط حتی اگر ضریب سود عملکرد را 10 درصد هم لحاظ کنیم، یعنی یک ناشر که خطر سرمایه گذاری را به جان خریده است و در این شرایط نامناسب مالی برای چند نفر در جامعه کارآفرینی و عایدی ایجاد نموده است، معادل 20 میلیون تومان از عایدی خالص خود معاف شده است؛ حال آنکه اگر یک کارمند ساده یا کارگر ساده بود، عایدی وی بالغ بر 72 میلیون تومان در سال، معافیت مالیاتی داشت. حتی اگر همه 200 میلیون تومان لایحه بودجه سال های 1400 و 1401 را سود خالص فرض کنیم [به فرض محال] در واقع یک ناشر با عایدیی حدود ماهیانه 17 میلیون تومان در ماه از مالیات معاف نموده ایم که این عدد نیز برای یک کارآفرین فرهنگی که خطر سرمایه گذاری را بر عهده دارد، بسیار ناچیز و عایدیی کمتر از یک راننده آژانس اینترنتی است.

در بحث ارزش افزوده چطور؟

موضوع ارزش افزوده کتاب های آموزشی نیز موضوع بسیار مهم و در عین حال خطرناکی است. از نظر مخاطبان و مردم، کتاب از مالیات بر ارزش افزوده معاف است و در فکر مردم، تفاوتی بین انواع کتاب، متصور نیستند؛ بنابراین خواهش می کنیم که سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به مواردی که پیش تر بیان شد، به صراحت، نظر خود را مبنی بر معافیت مالیات برارزش افزوده کتاب های آموزشی اعلام کند چون که مبهم بودن این موضوع به شدت به ضرر بدنه نشر کشور و به طور خاص ناشران کتاب های آموزشی تمام خواهد شد.

موضوع مؤسسات کنکوری اعم از کنکور سراسری و تحصیلات تکمیلی که مجوز فعالیت خود را از وزارت آموزش و پرورش یا علوم، تحقیقات و فناوری می گیرند و ضریب مالیاتی 22 درصدی دارند؛ هیچ ارتباطی با ناشران کتاب های آموزشی که خود سازمان امور مالیاتی کشور ضریب سود عملکردی 5/2 درصدی را برای شان در نظر گرفته است، ندارد و یکسان پنداشتن این دو مقوله که یکی ارائه دهنده خدمات و دیگری فراوری نماینده است، امری اشتباه و غیرکارشناسی است.

حجم اندک گردش مالی صنعت نشر و سهم 25 درصدی کتاب های آموزشی از کل این صنعت بعلاوه تأثیر مستقیم این موضوع بر سبد خانوار و از همه مهم تر پایین تر بودن حاشیه سود کتاب های آموزشی نسبت به سایر کتاب های موضوعات بسیار مهمی است که باید مد نظر دولت و قانون گذار قرار بگیرد. عدم امکان تفکیک ناشران از یکدیگر [با توجه به این که ناشران همه نوع کتابی چاپ می نمایند] و تقسیم کردن عوامل یک صنعت به دو دسته حتماً برای این صنعت مفید نخواهد بود. با وجود مکاتبات و پیگیری های متعدد و اعلام گلایه و نگرانی درباره این بند لایحه برای ناشران کتاب های آموزشی، تا به امروز هیچ اقدام مثبتی انجام نشده است، اما از مسئولان فرهنگی تقاضا داریم در تصویب این بند از لایحه بودجه عبارت انتشارات یاری آموزشی حذف گردد.